Iedereen heeft zijn eigen spijsvertering, bij de een verloopt alles soepel, bij de ander kan het nog wel eens voor problemen of klachten zorgen. In dit blog schrijven we over de spijsvertering, geven we tips (met dank aan de Maag Lever Darmstichting) en delen we vezelrijke recepten. Onze spijsvertering speelt een belangrijke rol in het ondersteunen van je afweersysteem. En juist in deze tijd is onze weerstand van belang. Lees gauw verder!

Wat gebeurt er allemaal – wat is spijsvertering?

De spijsvertering is alles wat er gebeurd met voedsel vanaf je mond tot het eruit komt in de vorm van poep. Het is letterlijk het verteren van spijzen. Onze spijsvertering zorgt ervoor dat voedsel wordt afgebroken en wordt omgezet in energie, voedingsstoffen, bouwstoffen. Je zou het kunnen vergelijken met een fabriek. Grondstoffen worden aangeleverd, hierna worden verschillende handelingen verricht waardoor de grondstoffen worden omgezet in producten. Van een boomstam tot tafel, van ruwe katoen naar stof, van erts naar metaal enzovoorts. Op de site van de Maag Lever Darmstichting worden de stappen mooi weergegeven en uitgelegd. We hebben de stappen hieronder opgeschreven en leggen je uit hoe het werkt:

Stap 1: De mond

In de mond komt de voeding binnen en start het spijsverteringproces. We kauwen op het eten, vermalen het en samen met het speeksel dat we aanmaken wordt er in de mond voor gezorgd dat we het gemakkelijk door kunnen slikken.

Stap 2: Slokdarm

Na de mond komt het voedsel in de slokdarm, de verbinding tussen mond en maag. De slokdarm wordt door spieren bestuurd, waardoor het eten langzaam de maag in wordt gebracht. Er zit een klepje tussen slokdarm en maag om de maag af te sluiten. Als dit klepje niet goed werkt, kunnen er klachten ontstaan. Dit komt nogal eens voor bij baby’s, maar ook bij volwassenen kan dit problemen geven. We kennen dit als reflux.

Stap 3: De maag

In de maag wordt het eten gekneed en vermengd met het maagsap. Met als doel het voedsel in kleine stukjes te breken. Hiervoor maakt de maag knedende bewegingen en scheiden de klieren in de maagwand maagsap uit. Dit maagsap bestaat onder andere uit zoutzuur en pepsine. Pepsine zorgt ervoor dat het voedsel afgebroken wordt in kleinere stukjes. Het zoutzuur zorgt ervoor dat ziekmakende bacteriën worden gedood. Vervolgens geeft de maag kleine deeltjes afgebroken voedsel door aan de dunne darm.

Stap 4: Dunne darm

In de dunne darm vindt de omzetting van voedsel in voedingsstoffen plaats. De alvleesklier en de galblaas voegen in de dunne darm nog meer spijsverteringssappen en enzymen toe. De enzymen breken het voedsel af naar voedingsstoffen. Nadat de dunne darm het voedsel heeft omgezet in voedingsstoffen worden ze opgenomen in het bloed via de darmvlokken.

Stap 5: Dikke darm & de endeldarm

Als het voedsel van de dunne darm in de dikke darm terecht komt is het nog een soort van soepje, de dikke darm onttrekt het vocht en zouten uit deze ‘brij’. Hierdoor ontstaat er poep. De poep wordt opgeslagen in de endeldarm, wanneer deze vol is krijg je aandrang om naar de wc te gaan.

Wat is een gezonde spijsvertering?

Een gezonde spijsvertering is voor iedereen anders. De ene persoon gaat iedere dag een of meerdere keren naar de wc, de ander heeft maar drie keer per week ontlasting. Zolang de ontlasting soepel is en zonder klachten verloopt, is er niet zoveel aan de hand. Moet je vaker dan drie keer per dag naar de wc voor ontlasting? Dan heb je misschien last van diarree. Ga je minder dan drie keer per week, dan spreken we van verstopping. Ook de vorm en de kleur van je ontlasting geef je informatie over de gezondheid van je spijsvertering. Hoe weet je of je een gezonde spijsvertering hebt? En wat zijn klachten als het niet zo is? Hierbij kun je onder andere denken aan een opgeblazen bui, krampen, obstipatie, diarree, buikpijn en last van gasvorming. Er is ook een poepwijzer, doe de check hier.

Wat kun je doen voor een gezonde spijsvertering?

Voor een gezonde spijsvertering kun je veel doen. Het begint vooral bij wat je eet. Het voedsel dat je tot je neemt is onder andere voeding voor je darmbacteriën. Deze bacteriën wonen met z’n biljoenen in onze darmen (samen noemen we ze microbioom) en zorgen er samen voor dat voedingstoffen worden opgenomen uit de voeding, het is dus van belang deze bacteriën gezond te houden! En dat kun je doen door vezelrijk te eten. We hebben het hier dan over de oplosbare vezels, het lievelingskostje van de bacteriën. Maar koolhydraten, vetten en eiwitten breken we af en worden opgenomen in ons lichaam en dienen daar onder andere voor energie en bouwstoffen.

Voeding

Voor een gezonde spijsvertering heb je dus gezonde vezelrijke voeding nodig. Gezonde vezels kun je vinden in plantaardige producten: groenten, fruit, (volkoren) granen, aardappels, peulvruchten en noten. De meeste mensen krijgen, als zij ‘gewoon’ gezond eten, voldoende vezels binnen.  We vroegen Marianne, van Personal Foodcoaching uit Zutphen om een advies, en we mogen van haar een aantal recepten met jullie delen. Kijk hier voor alle vezelrijke recepten waar je spijsvertering blij van wordt. Kijk hier voor de Minigids vezels van de Maag Lever Darmstichting. Met uitleg over vezels en gezonde voeding. Ze geven tips voor een dagmenu en meer achtergrond informatie. Kijk hier voor het werkboek Spice Up je Spijsvertering van de Maag Lever Darmstichting. Waarin uitleg staat over hoe je goed voor je spijsvertering kunt zorgen, inclusief praktische tips.

Beweging

Beweeg voldoende. Echt. Het versneld de bloedsomloop, reguleert de bloedsuikerspiegel, kan cortisol doen afnemen, je maakt endorfinen (‘gelukshormoon’) aan en heeft daarmee effect op je spijsvertering. Mocht je hier moeite mee hebben. Kies iets wat laagdrempelig is en wat bij je past, je hoeft niet meteen de sportschool in te gaan om in beweging te zijn. Ga wandelen, fietsen, slowrunnen of doe een video ‘work-out’ in je huiskamer.

Drinken

Voldoende (water) drinken is essentieel. Je spijsvertering heeft voldoende vocht nodig om zijn werk goed te kunnen doen. Anders kun je algauw last krijgen van obstipatie.

Stress

Stress zorgt voor een verhoogde aanmaak van het stresshormoon Cortisol in ons lichaam. Er gebeurt natuurlijk veel, maar in het kort is het samen te vatten als: Teveel cortisol zorgt ervoor dat je lichaam in een continue staat van paraatheid verkeerd, waardoor deze energie ‘verloren’ gaat. Bij de afname van stress kan het lichaam zich concentreren op zijn taak, waaronder herstellend vermogen en de opname van voedingsstoffen.

Welke kruiden of producten kunnen je helpen bij een gezonde spijsvertering?

We mogen maar weinig schrijven over producten in combinatie met je spijsvertering. Er zijn voedingssupplementen met combinaties van enzymen en kruiden kunnen ingezet worden op momenten dat het nodig is. Komijn, venkel, kamille, gember en anijs zijn kruiden die een positieve, verzachtende en ontkrampende invloed kunnen hebben op de spijsvertering. Mocht je met vragen en/of klachten zitten, schroom dan niet contact met ons op te nemen. We hebben inmiddels zoveel jaren ervaring met allerlei soorten klachten, dat we goed mee kunnen denken of helpen. Bronnen: Maag Lever Darmstichting  Februari 2021 Wikipedia Recepten: Personal Foodcoaching